The Dolores Adventure

Maraming beses na akong nakapunta sa Sta. Lucia, Dolores, Quezon courtesy of my brother in-law na may malaking lupain doon. Malapit lang sa Mt. Banahaw ang bahay nila kaya kahit nasa tuktok ka ng bundok ay masasagap pa rin ang wi-fi galing sa bahay nila. Nagkaroon ako ulit ng pagkakataong bumalik sa probinsiya nila nitong mahal na araw. Masaya daw doon pag holy week. Holy week? Masaya?

Anyway, sa tingin ko it’s more of makabuluhan. Dahil kung ordinaryong araw lang ay hindi mo lubos na mauunawaan kung paano itinaguyod ang bawat lugar o puwesto dito bilang isang banal at milagrosong probinsiya. Kung mahal na araw, maraming mga deboto ang dumadayo dito at nagsasagawa ng kani-kanilang mga panata. Dahil dito, maraming mga kaganapan na maaaring magpatunay ng mga himala dala ng forces of nature at kung anu-ano pa. Na-feature na rin ang lugar na ito sa isang news-magazine tv show at napabalitang may nabibiling anting-anting dito worth only 10 pesos. Miraculous, isn’t it?

Since maraming beses na akong nakapunta dito at nagpalibot-libot sa ibat-ibang bundok sa paligid, nagplano ako ng ibang klaseng pagbisita this time. May narinig kasi ako sa radyo sa bus on my way here. Sabi nung announcer, spelunking daw. Wow, big word. Sounds sossy. Yun daw ang tawag sa pag-explore ng mga kweba. At iyon, naghanap ako ng isang guide para samahan akong isakatuparan ang isang milestone sa aking maambisyong buhay.

Hindi ko maipapangako na kapupulutan ng mahalagang impormasyon ang artikulong ito. First time kong ginawa ito at wala akong kaalaman sa mga kweba. Bilang isang baguhan, isang backpack lang ang dala ko na may lamang camera, candy, maliit na water bottle, at mga kandila para itirik sa bawat pwestong aming pupuntahan. Kung malagay man sa panganib ang buhay ko hindi ko alam ang dapat dalhin para maiwasan yon. Kaya mahalaga raw na magdasal sa bawat pwesto kalakip ng mga kahilingan ko sa buhay. Kinunan ko ng litrato ang bawat kweba at pwesto na aming tinungo. Paumanhin sa mga dirty shots na makikita ninyo along the way.

May kahabaan ang post na ito with matching amateur photo shots. Advise ko lang, mag-play ng favorite song bilang background na may malaking sentimental value para hindi huminto ang imagination. Sa mga samahang nananampalataya – no pun intended. Read at your own risk. Ito ay pansariling opinyon at bunga ng aking paniniwalang nagmula sa aking experimentong paglalakbay.

Sa simula ng aming paglalakbay, pinuntahan namin ang kung tawagin ay “Ang Hilamusan”. Dito nagsisimula ang lahat ng namumwesto dito sa Bundok Banahaw. May point si ateng guide. Katulad ng paggising sa umaga, ugali ng karamihan ang maghilamos. Nagtirik ako ng kandila sa isang bato at naghilamos. As an amateur spelunker / blogger, nakalimutan ko kunan ng litrato ang unang pwesto. What a way to start.

For the benefit of it, “Ang Hilamusan” ay isang bakal na tubo na may tumutulong tubig na galing sa bukal. Mahina lang ang tulo dito kaya siguro tinawag na hilamusan. Naghilamos ako at nagdasal. Nang matapos ako ay napatingin si ateng guide sa akin at sinabing ipahid ko daw sa buong katawan ang tubig. Huh? Hilamusan, right?

Wala akong lakas para tumanggi kay ateng guide. Siya ang mas nakakaalam ng dapat gawin para maging mas mabisa ang lahat. Tinapat ko ang aking katawan sa tubo at nagbasa ng katawan. Keber ma-wash off ang sunblock ko sa katawan. 

Pagkatapos ni ateng guide maghilamos ng buong katawan, tumuloy kami sa sumunod na pwesto. Isa itong bukal na kung tawagin ay “San Isidro”...

Tingnan nyo ang bukal, malinis ito. Kaya di nakapagtatakang may tubo dito para humigop ng tubig. Ang swerte ng taong gumagamit ng tubig na ito, libre na, may healing powers pa. Madaming benefits.

Humingi ng tabo sa akin si ateng guide dahil ang tubig na ito ay kailangan ibuhos sa ulo habang nagdadasal. Wala akong dalang tabo. Kung gusto kong basain ang ulo ko ng tubig na ito, kailangan kong ilublob ang ulo ko papunta sa bukal. Malalim ang bukal at ang tanga ng idea kong yun. Sabi ni ateng guide, itapon ko daw ang laman ng mineral water na dala ko at isalok sa tubig ang bote. Makes sense. Parehong mineral water yon. 

Sa muli naming paglakad ay namalas ko ang isang malaking pagtuklas. Nakita ko ang misteryosong...

Bermuda Triangle. Joke. Dinaanan lang namin ang lugar na ito ng walang paliwanag mula kay ateng guide. Walang significance? Malaking space kaya ang kinain ng triangulong ito. Nevermind.

Naglakad kami ulit. Medyo malayo ang sumunod na pwesto. Wala masyadong kakaiba sa aming mga dinaanan maliban sa mga ganito...

Maraming ganitong paalala sa lugar at sa kasamaang palad marami ang di sumusunod dito.

Narating namin ang sunod na pwesto. Tinatawag itong “Santong Jacob”. Pronounced as Santong Hakob. Dito ay kailangan ilubog ang buong katawan sa tubig kasabay ng pagdarasal...

 

Hindi ko alam na kailangan ko ng scuba diving lesson para sa araw na ito at kailangan kong lumubog sa bukal na nasa loob ng kwebang ito. Dito nagsimulang maging challenging ang adventure ko dahil masikip na kweba ang aming pinasok. Masikip talaga. Napudpod ang wrapper ng mga candy na nasa bulsa ng bag ko sa pagsadsad ko sa mga bato. Inatake ako ng claustrophobia, scotophobia at selachophobia all at the same time. Sum of all fears?

Naunang pumasok si ateng guide at sinundan ko ang mga yapak niya sa pagpasok ng kweba. Masyadong madilim, masikip at mausok sa loob nito at hindi ko na nakuhang kumuha ng litrato dahil agad lumubog si ateng guide sa bukal. Nawala syang parang bula. Sinubukan kong lumubog sa bukal for like five minutes at nagdasal na sana ay natunaw na ang lahat ng kinain kong almusal dahil mukhang mahihirapan akong umakyat palabas ng kweba. Well, sa lakas ng fighting spirit ko ay nakalabas ako ng kweba, safe and sound...

Yun oh! Anong sinabi ni Matteo Gudochelli sa freshness ko mala paraiso? Wet look to die for.

Ang sumunod na pwesto ay tinatawag na “Presentahan”...

Isa siyang kweba like two bedroom hall apartment basement with grand steel staircase. Infairness, spaceous ang kwebang ito. Pwede dito mag-conduct ng thanksgiving party. Tinawag itong Presentahan dahil dito ay kailangan mong pumasok at isulat ang iyong pangalan sa pader ng kweba gamit ang isang bato. Like presenting yourself, gets? Magdasal sa mala-altar na bato at magsulat, of course gamit ang mga bato sa pader, ng iyong mga kahilingan. Heto ang overview ng mga quarters sa kwebang ito...

Master bedroom at...

Servant’s quarter. Or guest room. Depende sa occupant. Hindi ko pinalagpas ang pagkakataong ito na magsulat ng pangalan, magdasal at mag-wish sa kwebang ito dahil conducive siya for these sort of activities. Nagpahinga kaming sandali dito at nagpahangin. Joke lang. Fyi, walang hangin sa loob ng kwebang nasa ilalim ng lupa.

Nagpatuloy kami sa paglalakbay after a short siesta of unwrapped wet candies. Maaliwalas ang aming paglalakad at natunton namin ang isang banal na lugar na ito...

Oh. It’s like I’ve visited the holy place. So sacred. Payak at tahimik. Maluwag at may malaking altar na tirikan ng kandila na matatanaw sa di kalayuan...

 

 Suddenly I saw this...

And this...

Ito pa...

At heto pa...

Haven ba ito ng mga fraternity? Dito ba nakalibing ang mga founding members nila? At bigla ko ring nakita ang...

Holy mother of nature, dito ba talaga ang punta namin? Ang sagot ni ateng guide, huwag daw akong mag-alala at may malaking biyaya kapalit ng sakripisyo ko dito. Spelunking that is equal to sakripisyo is equal to biyaya. I don’t know, I can’t be a math wizard.

Nagpatuloy kami sa paglalakad. Pilit kong winawaglit sa isip ko ang hitsura ng kalbaryo. Kalbaryo. Naisip ko na lang sana may dala kaming kabayo para mas madali ang biyahe. Sa mga pelikula kasi ni Jesus Christ nakasakay din naman siya sa kabayo. Why not me?

Hindi talaga namin kailangan ng kabayo dahil ilang tumbling lang ay narating namin ang isang lugar na itinuturing na may malaking kaugnayan kay Kristo. Dito diumano ay nag-iwan siya ng kanyang bakas...

Nagtirik ako ng kandila at tiningnan ang naturang bakas. Nakakita ako ng bakas. And now it’s holy. Kayo na ang humusga. Anuman ang aking opinyon sa bakas na ito ang mahalaga, maraming tao ng dahil sa bakas na ito ay naniniwalang may nabuhay na Kristo.

Nagpatuloy kami at nagsimula na ring tumarik ang aming baybayin. Umakyat sa mga malalaking bato at tinawid ang mga bangin. Nagbaging. Huh? Tarzan ba ako?

Ang sumunod na pwesto ay tinatawag na “Kweba ng Inang Santissima”...

Maluwag din ang kwebang ito at madalas na pinagdadausan ng misa ng mga lokal na samahan. At kung sakali mang magdaos dito ng isang pagdiriwang, di problema ang inuman...

 

Naligo si ateng guide dito na parang wala nang tubig bukas. Hindi sya nakuntento sa mga tubig sa Hilamusan, San Isidro at Santong Jacob (Hakob). Well, di ko siya masisisi. Medyo malayo na rin ang aming narating at mukhang hindi lang tubig sa katawan niya ang natuyo. Ako, nagpatweetums lang. Uminom ng konting tubig, binasa ng bahagya ang buhok, nag brush-up, naghilamos at naglinis ng mga kuko sa kamay at paa. Malapit na kasi akong sumigaw ng i-Nardong-Putik mo ako.

Marami pa kaming mga kwebang dinaanan at heto sila...

 

At kweba ni Sta. Ana...

There you can see Sta. Ana on top. Marami siyang hits ng picture taking.

Ilang saglit pa ay nakarating ulit kami sa isa pang kweba. Ang “Kweba ng Inang Awa”...

Nice...

And creepy.

May dalawang kweba dito na may malaking man-made waiting shed sa labas. Isang malaki at isang maliit na kweba ang meron dito. In short, isang pangmatanda at isang pambata. Konting kembot pa ay may isa pang kweba on the side. Ang “Kweba ng Husgado”...

Most creepy dito. Amoy pa lang para kang nasa set ng The Walking Dead. Look at it, parang may nanlilisik na tonsil. Mahaba daw ang kwebang ito at malalim. Madilim at masalimuot ang daan. May mga nagbuwis na ng buhay sa kwebang ito and ateng guide just couldn’t take the risk na ipasok ako at i-tour sa mala-takeshi’s castle na kwebang ito. Napansin daw niya kasi na sa kweba ng Santong Jacob (Hakob) ay kinakabahan na ako. What more pa daw kung dito sa Kweba ng Husgado. Sabi ko na lang sige, judge me. Busog lang kaya ako kanina kaya ako nahirapan. Hindi siya convinced.

Hindi niya ako pinasok sa kweba at sa halip ay ipinakita na lang niya sa akin kung saan ang lagusan ng kwebang ito at tingan ko daw kung gaano ito kasikip. Judge it yourself...

Hmm. Masikip nga, kaya mega pahinga na lang ako sa mega papag dito. Thank you ateng guide, you saved my ass.

Kasunod nito ang tinatawag na “Palasyo ni Moses”...

Walang tao sa Palasyo ni Moses ng dumating kami. Nag-out of town yata sila. Wala ring iniwang pagkain ang mga serbidora doon. Si ateng guide, mukhang nagugutom na. Pwes, ako hindi pa...

 

Bumili kaya ako ng maraming film ng camera. Baka ma-expire kung di ko magagamit lahat.

More kwebas on our way...

And there it is again...

Sumama ang pakiramdam ko sa nakita kong ‘to. Humilab ang tiyan ko.

 

How worse this spelunking could be? May earth pa ba sa dulo ng daang ‘yon? Parang ayaw ko ng tumuloy. Para akong na... 

... at natagpuan ko ang 4P’s. Pantawid Pagtatae at Pagihi Project. What a relief. Salamat Kuya Noy!

Nagpatuloy kami sa paglalakad and this time with freshness. Dalawang pwesto na lang at nasa kalbaryo na kami. Tinanong ako ni ateng guide kung gusto kong makita ang Koronang Bato, on the way naman daw kasi. Sino ba naman ako para humindi na makakita ng koronang bato bago ma-experience ang kalbaryo sa buhay ko. Doesn't it sound mysterious? So, gumora kami ni ate, we took a detour. Heto siya...

I took the liberty of taking a couple of shots. Makita nyo man lang ang di ko nakita. Korona...

But it’s alright, may kweba sa ilalim nito. Iyon naman talaga ang pinunta ko dito and not some sort of a crown. Hindi ako beauty queen. Walang pangalan ang kwebang ito and so I took the liberty of giving it a name – Kwebang Bato...

Sounds right. Bumalik kami sa main road at tumuloy sa original itinerary. I must say, this was the worst itinerary I ever had...

 

Pataas ang mga batong iyan in case hindi halata sa mga litrato ko. Nahirapan akong akyatin ang mga ito at nahirapan ng mag-focus. Hindi umubra ang 300 counts of curl-ups na routine ko sa hingal na inabot ko.

May isa pa kaming kwebang nadaanan, “Ang Pinangulasyonan”...

Malaking tulong ang kwebang ito sa paglalakbay patungong kalbaryo dahil dito ay mapipilitan kang tumigil at makapagpahinga kung may balak tingnan ang loob ng kweba. Walang grandeur ang kwebang ito, plain and drab. But then again, useful. I really love its opening.

And my spelunking continues...

After a few more hingals and hiccups, finally...

 

The magnificent Mt. Banahaw - at its finest. 

At ito ang tinatawag nilang “Kalbaryo”...

 

Syempre, nagdasal ako ng seryoso. Madaming hingal at pagpapaka-wet ang dinanas ko para marating ang sagradong lugar na ito. Literal na kalbaryo ang pinagdaanan ko. Ito ang kalbaryong tinuturing ng mga tao dito na daan kung saan naghirap si Kristo sa pagpasan ng kahoy na krus.

Hindi ko makunan ng buo ang tatlong magkakatabing krus na animo’y pinagpakuan kay Hesukristo at iba pa. Limited kasi ang space sa tuktok ng bundok, you know. Malalapit na shots lang ang pwede otherwise, mahuhulog ako pabalik sa pinanggalingan ko.

One...

Two...

And three...

Group shots...

Eto pang isa...

At syempre ang cute shot...

 

Ano bang natutunan ko sa paglalakbay kong ito bukod sa definition ng spelunking? Meron ba? Hehe. Siguro, yung kailangan pagdaanan ang iba't ibang uri ng hirap para matamo ang mga hangarin sa buhay. Isama mo pa ang mga simpleng katangahan na nakakaapekto sa ating kapalaran. Simple lang, hindi mahirap maunawaan. Ang kaso, iba't-iba ang pananaw natin sa hirap. May mga hinaharap tayong pagsubok pero may pagkakataong pinipili nating isuko ang laban. Nakakalimutan natin na lahat ng problema ay may solusyon. Kaya salamat ateng guide sa pagtulong sa akin sa pag-akyat sa mahirap na daan at pagtupad ng hangarin kong mag-spelunking. Cheersmayt!

 

Sa muli kong pagbaba mula sa rurok ng aking tagumpay sa paglalakbay na ito, hindi ko dapat kalimutan na muli kong tatahakin ang parehong daan habang ako ay nabubuhay at may hangaring gustong makamtan. Ang mga krus na ito na aking nakita ang magsisilbi kong gabay na magpatuloy sa kabila ng hingal kabayo na aking naranasan.

At sa huli, lagi dapat tandaan ang mga tunay na aral ng buhay upang maiwasan ang pagkaligaw ng landas.